İnsanoğlu var olduğundan beri ihtiyaçları doğrultusunda doğadan yararlanmıştır. İhtiyaçlar sonradan sanata dönmüş bunun sonucunda el sanatlarımız var olmuştur. El sanatları bir ulusun kültürel kişiliğinin en canlı ve anlamlı belgeleridir. Birçok uygarlığın beşiği olan Anadolu’ya Türklerin yerleşiminden sonra, bu uygarlıkların kültürleri yeni bir sentez içinde varlıklarını sürdürmüşlerdir denilebilir. İşte bu nedenle Türk el sanatlarının kökleri çok eskilere gitmekte ve sosyokültürel açıdan önem taşımaktadır. Anadolu ve çevresinde serpilip gelişen Türk el sanatlarının zengin bir geçmişi olup tarihin eskimeyen belgeleridir. Müzelerde sergilenen örnekler bunun kanıtıdır. Toplumların ekonomik ilişkilerinin çağlara göre değişmesi, yeni yeni mesleklerin doğmasına sebep olurken, eski mesleklerin bir kısmı tarih sahnesinden silinmiş, bir kısmı da dönüşerek yeni biçimlerde varlığını sürdürmüştür.

Bez bebek yapımı önce batıl inançlar ile yapılmış sonradan mesleğe dönmüştür. Genelde çocukların oynaması ve oyalanması için yapılmasının yanı sıra bebeği olmayan bayanların çocuk özlemini dolaylı yoldan ifade etmek için de yapılmıştır. Aksaray ve çevresine baktığımızda bez bebek yapımı günümüzde turistik amaçla yapıldığı görülmektedir. Özellikle de yapıldığı yörenin yöresel kıyafetlerinin giydirilmesi bebeklere ayrı bir özellik kazandırmıştır. Saratlı kasabasında yapılan bebekler de kasabanın yöresel kıyafetleri ile yapılan bebekler turistlere satılarak ev ekonomisine de destek olmaktadır. Yapılan alan araştırması ile bez bebek yapımında kullanılan araç ve gereçler, malzemeler ve yapım aşamaları ile ilgili fotoğraf, video ve röportaj yolu ile veri toplanmış, toplanan verilerin paylaşımı amaç edinilmiştir.

Anadolu’ da bebek oyuncaklar, kukla ve diğer törensel işlevleriyle yaygın olarak yaşamaktadır. Kentsel yaşamda genel olarak bebek adıyla bilinse de Anadolu’nun birçok yerinde bebeklere gelin denir. Çanakkale, Afyon, Denizli, Konya, Akşehir, Niğde dolaylarında güççe; Erzurum, Gümüşhane gibi yerlerde korçak; Manisa, Akşehir dolaylarında kurçak denir. Dodu, gade gibi isimler de alan bebeklerin, Türklerin Orta Asya’ da inanç sistemi olarak benimsedikleri Şamanizm’ den kaynaklandığı açıkça görülmektedir. (Bilgin 1990: 40)

Anadolu’nun 10. yüzyılda Türklerin eline geçmesinden sonra da oyuncak geleneği, kültür aktarımı yoluyla günümüze kadar gelmiştir. Türklerin Orta Asya’ da oyuncak bebek yaptıkları, ancak sonrasında İslamiyet’in etkisiyle bu geleneği bıraktıkları, Anadolu’ ya geldikten sonra da Selçuklu ve Osmanlı İmparatorlukları döneminde küçük zanaat ustalarının oyuncak geleneğini sürdürdüğü bilinmektedir. (Önder 1986: 14-18)

Kapadokya’nın tarihi ve doğal zenginliği çağlar boyunca bölge insanı tarafından doğal malzemelerle yoğrulup bütünleşmiş ve sanata dönüşmüştür. Kapadokya halkının geçim kaynağı olan uğraşlarda, bu doğal ve kültürel varlığın mirası önemli yer tutmaktadır. Kültürel mirası canlı tutmasının yanında ekonomik bir getirisi de olan el sanatlarından biri el yapımı bebek üretimidir. (Temiz ve Çağdaş 2012: 272-273)

Folklorik kıyafetli yapma bebekler, memleketlerinin folklorik kültürünü tanıtan, geçmişe ve geleceğe kültürel köprü atabilen uluslararası kültür alışverişini sağlayan konu olmakla önem kazanmaktadır. (Bilgin 1997, s. 54) 

Nitekim el yapımı bebeklerle folklorik zenginlikleri gelecek kuşaklara ötürürken dünü bugüne, bugünü yarına aktarmak ve bu arada yepyeni bir iş kolu yaratmak mümkündür. Bu anlamda boş zamanların ve artık iş gücünün değerlendirilmesi ile aile ekonomisine katkıda bulunulmasını sağlamak, geleneksel kıyafetlerle ilgili kültürel mirası belgelemek, folklorik bebeklerin yapılış amacını ortaya koymaktadır. (Bilgin 1997, s. 1, 55)

Nevşehir’de satılan hediyelik eşyaların başında gelen bez bebekleri bölgenin bütün turistik alanlarında görmek mümkündür. Bundan 30 yıl önce bölgede başlandığı belirtilen bez bebek yapımı bugün oldukça sınırlı sayıda kişi tarafında icra edilmektedir. Bebekler hem yerli turist hem de yabancı turist tarafından ilgi görmektedir. Hem el yapımı, hem de uygun fiyatlı oluşu, yerli ve yabancı turistler tarafından bu ürünün rağbet görmesini sağlamaktadır. (Yolcu, 2014,s:30)

Aksaray ilinde yapılan bez bebek yapımının daha çok çevre illerden kültürel etkileşim sonucunda ortaya çıkrığı bilinmektedir. Özelliklede Kapadokya’nın başlangıç bölgesi olan Ihlara kasabası ve çevresinde yaygın olarak yapılan bez bebekler Nevşehir Kültüründen etkilendiği görülmektedir. Yapılan bebek örnekleri incelendiğinde bebeklere genellikle kırsal bölgede yaşayan insanların yöresel kıyafetler giydirilmektedir. 

Geleneksel giyim, her ülkenin geleneksel kültürünün bir parçasıdır. Günümüz şartları ve gelişme temposu nedeniyle giyimde geleneksel özelliklerin hızla yok olması kaçınılmaz bir olaydır. Bebekler üzerinde, asıllarına uygun minyatür geleneksel giyimlerle kalıcılığı sağlamak sonraki nesillere bazı değerleri aktarmada kolaylığı getirecektir. Türkiye’de evlerde yapılan basit bebeklerle fazla gelişmemiş plastik menşeli piyasa bebeklerinin haricinde turizmde yegâne pazarlama sahası bulunan eşyalar, folklorik giysili yapma bebeklerdir.. (Bilgin 1997, s:9-10) Bebekler genellikle 25-30 cm uzunluklarında olup anahtarlık veya süs eşyası olarak da yapılanlarda vardır.

Bez Bebek Yapımında Kullanılan Araç ve Gereçler Çember: Demirden yaklaşık 1-1,5 cm genişliğinde olan çubuktur. Bebek yapımında iskelet görevi yapar. Renkli kumaşlarla sarılarak kullanılır.
Kumaş: Bebek yapımında etek, şalvar, gömlek ve boğaz kısmını sarmada kullanılır. Genellikle şalvar kısmında düz kumaşlar kullanılırken etek veya gömlek kısmında renkli ve desenli kumaşlar kullanılır. Kumaşlar saten, basma ve kaput kumaşların yanı sıra penye tarzı kumaşlarda kullanılmaktadır.
Dolgu Malzemesi: Bebek yapımında kol kısımlarının doldurulup sert durması için kullanılan malzemedir. Elyaf zamanla yumuşayacağından dolayı kullanılmamaktadır.
İğne: Bebeklerin elbiselerini veya parçaların birbirine tutturulmasında kullanılır.
İplik: Dikiş ipliğinin yanı sıra bebek yapımı esnasında orlon ip kullanılır. Nedeni ise kopmasının zor olup bebeğin duruşunun zamanla bozulmaması için kullanılır.
Makas: Bebeklerin ölçüsüne uygun olarak gömlek, etek veya süs amaçlı kumaş kesilmesinde kullanılan araçtır.
Kapak: Bebek yapımında kullanılan malzeme olup genellikle gazoz veya kola kapağı kullanılmaktadır.
Renkli kalemler: Bez bebeklerin kıyafeti ve diğer bütün işlemler bittikten sonra bebeğin yüz kısmının süslenmesinde kullanılır.

Bez Bebeğin Yapım Aşamaları

- Bez bebeğin iskeletini oluşturmak için çember adı verilen, kolayca şekil alabilen, yumuşak ve 1 cm genişliğinde yassı teller önce kumaş ile sarılır. 
- Daha sonra kumaş kesilerek rulo haline getirilerek baş kısmının alt kısmı oluşturulur.
- Rulo haline gelen kumaşın üstüne yün iplik sarılarak kapağın içinden kayması engellenir.
- İple sabitleştirdikten sonra kola kapağının dışına taşmayacak şekilde yerleştirilir.
- Çemberin hemen başından değil üst kısmında yaklaşık 3 cm kadar yer kalmasına dikkat edilerek baş kısmı yerleştirilir.
- Baş kısmı yerleştirildikten sonra beyaz kaput kumaş ile çembere sarılarak orlon ip ile sağlamlaştırılır.
- Baş kısmını yaparken kapağın etrafı sarılarak yüz kısmının sınırları belirlenir.
- Daha sonra yemeni kısmını yapmak için penye kumaş kare şeklinde kesilir ve bir kenar ucu içe katlanır.
- Ucu içine katlanan kenar bebeğin alın kısmına gelecek şekilde yerleştirilir ve daha sonra yine orlon iple sarılarak sıkılaştırılır.
- Boyun kısmı ip ile sarıldıktan sonra kumaş parçası ile üzeri sarılır.
- Sarılan kumaşın üzeri yine başından beri koparmadan sardığımız orlon ipi ile sarılır ve beden kısmını oluşturmak için boyundan 1 cm kadar aşağıdan yine kumaş sarılır.
- Beden kısmı tamamlanan bebeğin göğüs kısmını yapmak için küçük bir parça kumaş kesilerek rulo haline getirilir ve daha sonra açılmasını önlemek için iple sarılır.
- Göğüsleri de yapılan bebeğin pazen ya da basma kumaştan gömleği dikilir.
- Dikilen gömleğin kol kısımları atık kumaşlar, yün veya pamuk ile doldurulur. Kol kısımlarının sert olmasına ve boş kalmamasına dikkat edilir.
- Kolları doldurulan gömlek ikiye katlanarak baş kısmının geçeceği kadar kısım makasla kesilerek çıkarılır.
- Gömlek giydirildikten sonra boş kısımlara yün, pamuk veya kumaş atıkları koyularak doldurulur. Boş kısmı kalmayan gömleğin içine göğüsler yerleştirilir. Bebeğin beden kısmını sabitleştirmek için kumaş ile göğüs altından sarılır.
- Bedeni sabitleştirmek için orlon ip ile sardıktan sonra  boyun kısmında çıkıntıların olmasını engellemek için iğne ve iplikle dikilir.
- Boyun kısmı sabitlenen bebeğin ayak kısımları için kumaşlar kesilir ve sadece bir tarafı iğne ve iplikle dikilir.
- Dikilen kumaşların içine yün veya pamuk doldurularak ayak kısmına giydirilir.
- Ayağa giydirilen içi yün veya pamuk ile doldurulmuş kumaşlar bilek kısmına ip ile sıkıca sarılarak sabitleştirilir.
- Ayak kısmı tamamlanan bebeklere pijama veya şalvarları giydirilir.  Pijamaların belini ve ayak bilek kısmını sabitleştirmek için teğel dikişi atılır.
- Teğel dikişleri atılan pijamalar ayaklardan giydirilir. Önce ayak bilek kısmındaki dikişler büzülerek sıkıştırılır. Daha sonra bel kısmındaki dikiş ipleri de çekilerek büzülür ve sabitlenmesi sağlanır.
- Pijama giydirme işlemi tamamlandıktan sonra etek veya şalvar giydirme işlemi yapılır. Şalvar veya etekler kadife veya pullu kumaşlardan dikilmektedir. Dikilen şalvar veya eteklerin beli yine teğel dikişi yapılır. Bebeğin üstüne giydirildikten sonra teğel dikiş ipi çekilerek hem belde sıkılaşıp sabitlenmesi sağlanır hem de etek ve şalvarlarda pile olmasını sağlar.
- Etek veya şalvar giydirilen bebeğin beline kuşak yapılır. Kuşak genelde kırsal alanlarda beli sıcak tutması için bele sarılan örtüdür. Yöresel olarak üretilen bebeklerde de bu geleneğe bağlı kalınılmış ve bebeklerin beline kumaşlardan kuşak bağlanır. Bebeğin yapımında giydirme işlemi böylelikle tamamlanmış olur.
- Giydirme işlemi biten bebeklerin yüz kısmında saç, kaş, göz ve dudakları renkli kalemlerle yapılır. Gözler dikkat çeksin diye genelde iri ve renkli çizilir.
- Yüz ayrıntıları tamamlanan bebeklerin süslemesinde orlon ipi yapılan kurdele şeritleri kullanılır. Orlon kurdeleler orlon ipin parmağa sarılması ve parmaktan çıktıktan sonra ortası farklı bir iple birkaç defa sarıldıktan sonra bağlanmasıyla elde edilir. Sonrada düzeltilerek bebeklerin saç uçlarında, başlarında kol ve göğüs kısımlarını süslemesinde kullanılır.

Aksaray ilinde özellikle de turistik bölgelerde yaygın olarak yapılan bez bebekler ya kişiye özel stantlarda yada hediyelik süs ve eşya mağazalarında satılmaktadır. Ihlara, Saratlı, Belisırma ve diğer yakın köy ve kasabalarda bez bebek yapımı yıllardır süre gelen bir el sanatıdır.

Nevşehir, Kayseri ve Niğde’de yapılan bez bebekler göç yoluyla veya kültürel etkileşim sonucu el Aksaray el sanatları arasında yerini almıştır. Özellikle de kırsal kesimlerde yaşayan kadınların artık kumaş ve kumaş parçalarını çöpe atmak yerine bez bebek yapımında kullanmaları da takdir edilecek bir davranıştır. 

Bez bebek yapımında açılan halk eğitim kursları da bu mesleğin canlı tutulmasına ve devam ettirilip gelecek nesilllere bırakılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Sadece bir köy veya kasabada üretilmeyen bebekler daha çok turistik bölgelerde yaygın olarak üretilmektedir.