SELE SEPET ÖRMECİLİĞİ

Yüzyıllardır Aksaray ilinin Gülağaç İlçesinde “hasır otu” olarak adlandırılan, sazlıklarda yetişen yumuşak otun yapraklarıyla sele sepet örme sanatı devam etmektedir. Yöreye has örgü tekniği ve çeşitli motiflerle de süslenebilen sepetler oldukça uzun ömürlü olup, yüz yılı aşkın sepetlerin hala sağlam olarak günümüzde bulunmaktadır. Bu örgü tekniği çok zor ve zahmetli olup küçük bir kalemlik bile yaklaşık yarım günde tamamlanabilmektedir.

Hasır otundan sepet örme işi, diğer pek çok el ürünü gibi modern çağın gereçlerine yenilse de sepetçilik bölgede artan turizm faaliyetleriyle de canlı tutulması sağlanmaktadır. Bu selelerin en büyük özelliği, kamışların yöreye has bağlama tekniği ile örülmesidir. Yüzlerce yıllık bir geleneğin ürünü olan seleler, Gülağaç’taki göl kıyısında bulunan ve yöreye özgü olan Hasır adı verilen bir kamış türünden yapılmaktadır.

Doğada yetişen ya da kültüre alınmış bazı bitkilerin saplarının, dal ya da yapraklarının ince şeritler haline getirildikten sonra bu şeritlerden çeşitli biçimlerde örme işlemi yapılmasına bitkisel örücülük denir.

Gülağaç hasır sepetleri, Aksaray ilinin Gülağaç ilçesinde Karasu Havzası adı verilen sulak alan çevresindeki Gülağaç, Gülpınar, Demirci, Bekarlar ve Sofular beldelerinde yapılmaktadır.

Yüzyıllardır devam ettirilen bu el sanatı ebeveynlerin çocuklarına öğretmeleri ile günümüze kadar yaşatılmıştır. Genelde yöre halkı tarafından bakliyat saklama amacıyla kullanılan hasır sepetleri plastik kullanımının artmasıyla unutulma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Maddi bir getirisi olmayan hasır sepetlerinin öğretilmesine de ihtiyaç duyulmamaya başlanmıştır. Unutulmaya yüz tutan bu el sanatını canlandırmak, gelecek kuşaklara aktarmak ve turistik değer olarak tüketime sunmak amacıyla Gülağaç Kaymakamlığı 2002 yılında bu el sanatının öğretimine destek vermiş ve tekrar canlandırmıştır.

Gülağaç Hasır Sepetlerini özgün kılan örgü tekniğidir. Dünyanın farklı coğrafyalarında hasır sepet örücülüğü yapılmasına karşın başka hiçbir coğrafya da bu tekniği kullanarak hasır sepet örüldüğü görülmemiştir. Günümüzde kalemlik, bakliyat saklama kabı, hediyelik eşya, çamaşır sepeti gibi birçok alanda kullanılan Gülağaç Hasır Sepetleri özellikle doğal yapısı, örgü tekniği sebebiyle içine konulan bakliyatı uzun süre bozulmadan saklayabilmesi ve kültürel değer taşıması sebepleriyle tercih edilmektedir.