HASIR DOKUMACILIĞI
Hasır örme sanatı geçmişten günümüze var olmuş el sanatlarımızdan biridir. İnsanlığın var olmasıyla birlikte ihtiyaçlar doğmuş, bu ihtiyaçlar da zamanla doğadan elde edilmeye başlanmıştır. Hasır, kurumuş saz gövdelerinin birbirine geçirilmesiyle örülen, genellikle yer yaygısı, evlerin tavanını kapatmak veya bulgur gibi tahılları sermek için kullanılan bir yaygı türüdür. Hasırların kalınlığı yapıldığı kamışın incelik veya kalınlığına göre değişir. Neolitik çağdan beri var olan hasır dokumacılığı Türklerin de tarihinde yer alan ve bugün günümüzde de kırsal bölgelerde varlığını sürdüren el sanatlarımızdan biridir. Hasır otu olarak da bilinen bitkiden elde edilen hasır sanatı bazı kırsal bölgelerde insanlar için meslek olmuş ve aile ekonomisine de katkı sağlamıştır.
Aksaray Akhisar köyünde de hasır dokumacılığı sanattan çok meslek olarak devam etmektedir. Hasır dokumacılığı denince akla ilk gelen yerlerden biri olan köyde bu meslek usta çırak ilişkisi ile günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Eskiden hemen hemen her evde dokunan hasırlar günümüzde çok fazla dokunmamaktadır. Yapılan araştırma ile Akhisar köyünde hasır dokumacılığı, kullanılan malzemeler, kullanım alanları ve günümüzdeki durumu hakkında bilgi toplanılmış, bu bilgilerin paylaşımı amaç edinilmiştir.
Hasır ve sepet üretiminde kullanılan tekniklerin sayısı sınırlıdır. Ayrıca bölgesel farklılıklar, teknolojik ayrıntıda, malzeme seçiminde ve formlarda kendini gösterir. Ele geçen verilerden üretimin nasıl yapıldığını, üretim aşamalarını ve yöntemlerini anlamak mümkündür. Anadolu’nun iklim koşulları bu tür dokumacılık ve hasırcılığa ait direk arkeolojik verilerin günümüze kadar ulaşması için elverişli değildir.
Daha çok sazlık yerlerde yetişen hasırotu düz hasır yapımında kullanılmaktadır. Hasırotu yanı sıra kamış, ince ağaç dalları, ot ve benzeri maddeler kullanılarak da hasır örgü yapılabilmektedir. Hasırotu yetiştirmek için herhangi bir çabaya gerek yoktur, sazlık bölgelerinde kendiliğinden yetişen bir bitkidir ve suyu çok sever. Hasırotları, yetiştiği ortamda ya kökünden çekilerek ya da su seviyesinde sap kısmından orakla kesilerek toplanır. Kesilen hasırlar demetler halinde kurutulur.
Hasır, dürülerek ve yuvarlanarak kaldırıldığı için kullanılması kolaydır Halıların altında, duvar ve tavanda kullanılırken, rutubet geçirmemesi, havayı tutması, ucuz ve kolay bir dokuma şekli olması yüzünden asırlardır Türkler tarafından çok kullanılan bir yaygı türü olarak bilinmektedir.